Vergroten van kleurenscala door transparante emaillelagen over elkaar heen

Inleiding
Men vraagt mij wel eens of het noodzakelijk is om een grote hoeveelheid verschillende transparante kleuren aan te schaffen. Die vraag is begrijpelijk, want emailles zijn best duur in de aanschaf, zelfs al kun je met een kleine hoeveelheid veel doen. Daarom hieronder het volgende.

Werkwijze
Door transparante kleuren over elkaar aan te brengen kun je allerlei nieuwe kleuren creëren. Het eenvoudigste voorbeeld ligt voor handen: sommige transparante tinten zijn volslagen verschillend over diverse ondergronden. Daarom raad ik alle emailleurs altijd aan om kleurmonsters te maken door een stripje koper in diverse zones te verdelen alvorens de emailles aan te brengen. Zelf werk ik nooit met goud, maar wel af en toe met zilver. Daarom verdeel ik het koperen stripje in:

• een deel blank koper dat ik met scalex tegen oxydatie bescherm,
• een volgend (twee maal zo groot) deel bedekt met flux #2020 en een deel met wit 1010.

(Wie de kleur ook op goud wil uitproberen make het stukje dat met flux bedekt is drie maal zo groot als de andere stukjes.) Na de ovengang laat de scalex van het eerste deel vanzelf bij afkoeling los. Omdat er geen oxydatie van het koper heeft plaatsgevonden, kan een ev. verkleuring gemakkelijk verwijderd worden. Daarna plak ik met klyrfire een stukje zilverfolie op de helft van de met flux bedekte plek. (ev. hiernaast dus een stukje goudfolie plakken. Vervolgens strooi ik over het hele oppervlak de droge transparante kleur die ik wil testen. Je moet er wel goed voor zorgen dat de randjes van het gebruikte folie goed bedekt zijn. De koperstrip is nu als volgt gekleurd:

• het eerste stuk met de geteste kleur rechtstreeks op koper;
• het tweede deel op flux #2020; het derde deel op zilver; (ev. het vierde deel op goud);
• het laatste deel op wit #1010.

Je hebt nu, in dit monster, in één ovengang al vier of vijf verschillende kleuren. De opgedane kennis kun je heel goed gebruiken in je werk.

Andere combinaties
Wat je met wit en flux kunt doen, kun je natuurlijk net zo goed op andere ondergronden uitproberen. Zo kun je allerlei kleuren krijgen door verschillende transparante groenen, bijvoorbeeld #2335, #2340; #2350 te branden met daaroverheen #2210 of een andere gele tint. En het houdt niet op: je kunt ook allerlei opake kleuren onder het transparant zetten, want waarom zouden we ons tot wit bepalen?

Advies
Een advies: maak STEEDS kleurmonsters voordat je aan het echte werk begint! Prachtige combinaties zijn bijv. ook Elan grey #2910 met daaroverheen transparant blauw, of flux #2030 met daaroverheen oranje #2840. De combinaties zijn eindeloos, je raakt er gewoonweg niet op uitgekeken… Sommige emailleurs mengen ook wel transparante kleuren in een mortier door elkaar, maar persoonlijk vind ik het over elkaar heen leggen van diverse kleuren veel mooier. Glaskorrels zijn niet mengbaar tot een volkomen homogene massa; als je de kleuren mengt alvorens ze te gebruiken zul je vaak kleine korreltjes blijven zien. Toegegeven, dat kan zo z’n charme hebben, maar dan moet je wel degelijk weten welk effect je zoekt.

Ellen Goldman