Te weten het opvullen van openingen in plaatmateriaal zonder gebruik van steunmateriaal.

1. Gebruik bij voorkeur fijnzilver, dit voorkomt verkleuring van het emaille door koperoxyde. Zo niet dan eerste gehalte zilver. Minimale plaatdikte 1,3 mm.
2. Uiteraard transparante emailles gebruiken met een korrelgrootte van 65 mesh, dit is vrij grof, maar dit voorkomt later de vorming van luchtinsluitsels (Schauer levert transparant in deze vorm!).
3. Maak het te emailleren voorwerp tevoren volledig gebruiksklaar inclusief alle noodzakelijke verbindingen en/of sluitingen. Na het emailleren is solderen niet meer mogelijk.
   Houd er bij het ontwerp rekening mee dat het emaille vlak geschuurd moet worden m.b.v. carborundum slijpsteen en watervast schuurpapier.

4. Maak de openingen in het plaatmateriaal niet breed, maximaal 2 à 3 mm, werk de binnenranden niet te glad af en zorg ervoor dat ze een beetje taps toelopen. Dit alles geeft het emaille houvast.
5. Was de emaille stukjes grondig met leidingwater totdat de overstaande vloeistof volledig helder is. Herhaal dit 2 à 3 keer met gedistilleerd water. Doe dit voorzichtig. Voeg aan het schone emaille 3 à 4 druppels hechtmiddel toe ( Tramil – Tragant o.i.d ).
6. Verwarm de oven op 825 à 850 °C, dat is helder tot zeer helder oranje rood.
7. Reinig de te emailleren openingen zo kort mogelijk voor het emailleren grondig met een glasborstel onder stromend leidingwater en als laatste met gedistilleerd water.
8. Breng de eerste vulling emaille, niet te nat, aan m.b.v. een penseel Marterhaar nr. 1 of 2) of een metalen spateltje. Sluit de opening beneden af met de vingertop. Zorg voor een gelijkmatige, goed aangedrukte emaillelaag, dit om later de vorming van luchtbellen zo goed mogelijk te voorkomen.
9. Laat de emaille goed drogen, boven op de oven of onder een warme lamp, het emaille ziet er dan grijsachtig uit.
10. Houdt het stuk eerst een tijdje in de opening van de oven zodat het zilver op temperatuur komt en de laatste restjes vocht verdampen.
11. Plaats dan het stuk zolang in de oven totdat de emaillekorrels aan elkaar zijn gebakken zonder volledig te smelten, niet langer.
12. Emaille goed laten afkoelen, de openingen zullen nu gedeeltelijk zijn opgevuld.
13. De randen van de openingen opnieuw goed schoonmaken m.b.v. de glasborstel (zie 7).
14. De volgende laag emaille steeds dubbel, dus van twee zijden aanbrengen, vooral de hoeken goed aanvullen. Herhaal dan de punten 9 tot en met 11, maar nu in de oven laten tot dat het emaille echt volledig tot een glashelder geheel is gesmolten.

15. Kijk naar de stand van het gevormde emaille venster.
    Het emaille zal steeds iets doorzakken, draai het bij de volgende brand dan om, dan trekt het weer recht.

16. Procedure 8 t/m 15 zo vaak herhalen totdat het venster ruim en volledig met emaille is gevuld, let hierbij vooral goed op de hoeken.
17. Het overtollige emaille wegslijpen m.b.v. carborundumsteen totdat het volledig vlak is en op lijn met het zilver. Zo nodig nog met een paar extra emaillekorreltjes de kleine gaten opvullen en opnieuw branden.
18. Na het vlak slijpen is het emaille aan beide zijden dof geworden, het emaille is dan uiteraard niet meer doorschijnend, een laatste brand in de oven is dus noodzakelijk om de glans terug te krijgen.
19. Werk tevoren het werkstuk volledig af, dus naschuren met watervast schuurpapier, eventueel droog schuren en polijsten, dan voor de laatste maal in de oven; temperatuur hoog 850 °C en korte verblijfduur. Let goed op het emaille oppervlak, zodra dit glanst uit de oven halen en laten afkoelen.
20. Als gevolg van de laatste brand is eerste gehalte zilver bedekt met een zwarte koperoxydelaag. Dit kan natuurlijk m.b.v. een beitsbad worden verwijderd, maar pas op; sommige emailles zijn zeer zuurgevoelig: in het beitsbad worden ze weer dof (test dit ook m.b.v. een proefplaatje). In dit soort gevallen is voorzichtig poetsen m.b.v. een poetsmiddel aangewezen (Flintoline).

Walther Carpaij