Het is over het algemeen niet bekend dat emaille, vooral opaak emaille, zich beter laat restaureren dan porselein dat meestal doorschijnend is. Dat komt omdat bij opaak emaille nauwelijks schaduwvorming te zien is en de gerepareerde plek dan ook dezelfde kwaliteit heeft als het origineel. Een ander voordeel is dat bij het repareren van emaille, hoe groot de beschadigde plek ook is, de metalen ondergrond meestal intact is waardoor bij beschadiging kan worden vastgesteld hoe het stuk er oorspronkelijk heeft uitgezien. Alle soorten emaille kunnen worden gerestaureerd. De meest voorkomende restauratiewerkzaamheden zijn:
- het vervangen van afgebladderd emaille
- het vernieuwen van de metalen ondergrond die verantwoordelijk kan zijn voor barsten en scheuren in het oppervlak van het emaille, en
- het retoucheren van krassen.
Door inbranden ontstane barsten worden gewoonlijk niet gerestaureerd. Opnieuw inbranden is niet mogelijk omdat het emaille bij een hogere temperatuur moet worden gebrand dan de metaaloxyden, wat het originele decor zou vernielen. Buig verbogen metalen delen weer in de juiste vorm en herstel de beschadigde delen met een kunstharspasta. Geef de pasta met een emailleverf, die bij een lage temperatuur kan worden ingebrand, de kleur die precies overeenkomt met de grondkleur. Breng dan het decor en vervolgens het glazuur aan en geef het een oppervlaktebehandeling om het met het origineel in overeenstemming te brengen. Verguldsel wordt vervangen door fijn goudpoeder dat gepolijst wordt. Scherfjes en ontbrekende stukjes van cloisonnéwerk worden door dezelfde kunstharspasta in een bij het origineel passende kleur vervangen. Deze methode van restaureren maakt overschilderen overbodig.
In het algemeen geeft transparant emaille op goud, zilver en koper meer problemen als er een onzichtbare restauratie wordt vereist. Aangezien overschilderen niet mogelijk is, zal er gewoonlijk wel iets van de verbinding tussen origineel en nieuwe materialen zichtbaar blijven.
Met toestemming van de uitgever: uit Antiek, onderhoud en repareren, door Dennis Young, Uitgeversmij Holland, Haarlem. ISBN 9025102999. Email 2, mei 1986.
Dennis Young